Inni edukatorzy
Inni autorzy oraz publikacje z dziedziny Filozofowanie z Dziećmi
2019-11-13 Kałuski Bogusław
Filozoficzno-graficzna wyprawa po święty Graal filozofii, czyli książka J.M. Spychały o jaskini Platona we współczesnej kulturze
Ukazała się niezwykła książka, przydatna w dziedzinie filozofowania z dziećmi i młodzieżą: Jarosław Marek Spychała, Jaskinia. Droga rebeliantów
Książka jest skierowana przede wszystkim do osób uczących filozofii i etyki, a także zajmujących się kształceniem kreatywności, ale oczywiście czytać ją może każdy i być może każdy będzie ją rozumiał inaczej. Autor „pokazał, w jaki sposób obraz jaskini Platona wpłynął na filozofię, literaturę i na tak zwaną kulturę popularną”, z filmem włącznie. Choć książka ma charakter popularnonaukowy, szkolno-dydaktyczny, to z pewnością zaciekawi też studentów i naukowców, i nie wykluczone, że zainspiruje do dalszych badań nad rolą jaskini w filozofii i kulturze.
Sam J.M. Spychała powiada o książce: „Chciałem stworzyć książkę, która nie byłaby martwym tekstem, lecz żywym źródłem energii, impulsem, który motywuje człowieka do życia. Stąd chciałem, aby była ona symbolicznie „niedoskonała” jak symbolicznie niedoskonały jest człowiek. Idąc częściowo za Kartezjuszem powiedziałbym, że tylko niedoskonałość może pobudzić człowieka do poszukiwania doskonałości, wyrwać go z wygodnego życia i rzucić w wir wyprawy, poszukiwań złotego runa, świętego Grala. Dlatego książką jest swoistym spotkaniem „serca i rozumu”. Składa się z dwóch części, które na przemian przemawiają raz do serca raz do rozumu. W pierwszej części „Jaskinia. Droga rebeliantów” przemawia do nas słowem (rozum) i stara się dyskursywnie nakreślić źródła, które mogły zainspirować Platona do „namalowania” swojego obrazu jaskini. Dalej pokazuję na wybranych przykładach jak Platońska metafora wpłynęła na filozofię i kinematografię. Z pewnością nie wyczerpałem tematu i nie taki zresztą był mój cel. Chciałem raczej dać wskazówki, jak czytelnik może samodzielnie podróżować przez filozofię i kulturę.
Druga część ma inny charakter, estetyczny, ekspresywny, emocjonalny (a więc przemawia do serca). Składają się na nią grafiki, które oddziałują na czytelnika na poziomie nie zawsze osiągalnym dla filozofii, który można by określić jako poziom mistyczno-estetyczny. To tak, jakbym chciał wprowadzić czytelnika w trans i wtajemniczyć w arkana filozofii nie przez statyczne uniwersyteckie wykłady, lecz dynamiczne, dramatycznie, dosadnie, niemal jak w filmie akcji”.
Trudno się nie zgodzić się z autorem, bo szata graficzna książki filozoficznej po prostu zaskakuje i oczarowuje. Grafiki, stworzone specjalnie do tej książki, powstawały ponad 3 lata, a dodać trzeba, że prace te nadal trwają, gdyż jeszcze w tym roku ukaże się wydanie niemieckie, w którym pojawią się nowe, dotąd niepublikowane grafiki. Książką jest jedyną w swoim rodzaju serią obrazów i chyba pierwszą w historii filozofii wystawą obrazów filozoficznych.
Obok grafik interesującą częścią książki jest zbiór metafor filozoficznych, od antyku po Heideggera, zależnych – zdaniem autora – od metafory Platona, podanych w czterech językach. Z powodzeniem można je wykorzystać do prowadzenia zajęć w szkole czy na uczelni.
Na stronie wydawnictwa jest dostępny PDF z 21 stronami, zawierającymi spis treści, wstęp i część jednego z licznych rozdziałów.
http://www.tako.biz.pl/p,568,jaskinia-droga-rebeliantow.html
Oraz tu kilka dodatkowych stron w postaci PDF.
W Internecie dostępne są dwa wywiady z Autorem:
Filozofia w klockach.
Wywiad z Jarosławem Markiem Spychałą o metodzie LEGO-LOGOS przeprowadził Łukasz Krzywoń, 21 sierpnia 2019
https://filozofuj.eu/filozofia-w-klockach/
Wywiad jest bardzo fajnie napisany. Żywo przedstawione są poglądy J.M. Spychały. Widać, że jadł chleb z niejednego pieca. Praca ze studentami, zajęcia z dziećmi, managerowanie w sferze kultury.
Portal i magazyn „Filozofuj!” to czasopismo popularyzujące filozofię, w tym filozofowanie z dziećmi. Są w nim takie działy jak Filozofia dla dzieci, Filozofia w szkole, Filozoficzny kącik rodzica.
Drugi wywiad z Jarosławem Spychałą to:
Joanna Twardowska, Wszyscy jesteśmy więźniami Platona, Magazyn #kulturalnie, nr 22 (2019), s. 8-17.
Jest to dwumiesięcznik kulturalny wydawany pod szyldem ACK UMCS Chatka Żaka.
https://www.umcs.pl/pl/magazyn-kulturalnie,9436.htm
Wywiad zawiera kolejne, niezwykłe grafiki - tu publikacja tego wywiadu w postaci PDF za uprzejmą zgodą J.M. Spychały i magazynu #kulturalnie.
Obok wywiadów w sieci dostępne są filmy, w których J.M. Spychała pokazuje jak powstawały grafiki i jak można za pomocą obrazu dociekać znaczenia filozoficznych metafor:
Wywiad ma kanale "Bez Schematu" pt. "Filozofowie to rebelianci i marketerzy", prowadzi Bartosz Filip Malinowski.
https://www.youtube.com/watch?v=phb4gZZBGfM
Materiał Video-ilustracja do mitu o morskim bogu Glaukonie - Zanzibar 2016
https://www.facebook.com/watch/?v=1161288867254828
Animacja na podstawie ilustracji do mitu o morskim bogu Glaukonie - Konstanz 2018
https://www.youtube.com/watch?v=h5TRWcTVzoY
Zaproszenie na seminarium Jarosława M. Spychały pt. "Justin Bieber, Moses und Coca-Cola? Archetypische Kraft der Kommunikation", 2017, Uniwersytet w Konstancji, w Niemczech:
https://www.youtube.com/watch?v=24PuyYS52AM
Reklama książki "Jaskinia. Droga rebeliantów", w której występuje jej autor:
https://www.youtube.com/watch?v=e_gfDgRrKNs
Zobacz też: Jarosław M. Spychała, Bibliografia