Inni edukatorzy
Inni autorzy oraz publikacje z dziedziny Filozofowanie z Dziećmi
2019-02-25 Kałuski Bogusław
Rekomendacje Bogusława Śliwerskiego
Na niniejszy tekst składają się autoryzowane fragmenty korespondencji z prof. B. Śliwerskim.
Filozofowanie z dziećmi w Polsce zaczęło być wprowadzane w Polsce w latach 90, a więc w dużym odstępie od początku trwającej nadal transformacji ustrojowej. Odbywa się głównie w oparciu o inspiracje amerykańskie. Istnieje potrzeba uwzględnienia autorów z innych kręgów językowych oraz z innych państw, gdzie publikacje naukowe rozpoczęły się dużo wcześniej niż w państwach postsowieckich, kadra ma większe doświadczenie, a na rynku znajdują się setki sprawdzonych książek filozoficznych dla naukowców, nauczycieli, młodzieży i dzieci. Poniżej wymienionych jest zbiór polskich publikacji, autorów prac naukowych czy tłumaczeń, a za ich pośrednictwem książek dla nauczycieli, dzieci i młodzieży.
Przy tej okazji chciałbym poruszyć kwestię publikacji w Internecie książek i czasopism, które z różnych względów przestały być sprzedawane i / lub kupowane. Pozostając w wersji papierowej są trudno wykrywalne i praktycznie niedostępne dla nowych pokoleń przyzwyczajonych do e-booków i innych form publikacji on-line. Na świecie działają repozytoria, które wspomagają edukację w formach zorganizowanych (uczelnie, szkoły), edukację ustawiczną oraz edukację domową. Pisał Mikołaj Rej: A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają. Bez tego, przy obecnych tendencjach, jeżeli ktoś będzie chciał przeczytać coś więcej niż gazetę, wkrótce będzie się musiał uczyć raczej po angielsku niż po polsku.
B. Śliwerski pisze o filozofii dla dzieci i programie Lipmana w: B.Śliwerski, Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk GWP 2007, Zob. Rozdz.7. Krytyka pajdocentryzmu. - Zob. recenzję D. Chętkowskiego.
Zob. też: Wykład na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w trakcie uroczystego nadania tytułu doktora honoris causa w dn. 26.10.2017.
Streszczenie
Autobiograficzny wykład na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie, w którym pokazuję genezę i ewoluowanie moich projektów badawczych w ich ścisłym powiązaniu z ontologią rozwoju i edukacyjnymi osiągnięciami w nauce oraz praktyce szkolnej. Jest to introspekcyjne i społeczno-historyczne spojrzenie na powstawanie idei, zakres osobistego zaangażowania w radykalne zmiany w pedagogice jako nauce i praktyce od przedszkolaka do profesora uniwersytetu, którego dzieła zostały docenione między innymi nadaniem trzeciej już godności doktora honoris causa
Zob. Śliwerski B., Od przedszkola do doktoratu honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego z pedagogiką bł. Urszuli Ledóchowskiej w tle, Studia Pedagogiczne 2017, t. LXX, s. 9-22 (ISSN 0081-6795; ISBN 978-83- 7865-346-2)
http://journals.pan.pl/Content/109804/PDF/03+%C5%9Aliwerski.pdf?handler=pdf
Zob. też w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bogus%C5%82aw_%C5%9Aliwerski
Publikacje innych autorów:
Dziecko jako obiekt badań pedagogicznych. Konteksty teoretyczne i empiryczne, red. M. Błędowska, J. Michalak, Katedra Teorii Wychowania Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
Elwich B., Łagodzka A., Piłat R., Filozofia dla dzieci, Fundacja Edukacja dla Demokracji, warszawa 1996
Szczepska-Pustkowska M., Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Casus władzy (i demokracji), Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2011.
Matthew Lipman, Marek (powieść); Wydawnictwo: Fundacja Edukacja dla Demokracji, Nauki społeczne, materiały pomocnicze dla szkół.Wyd. 2
Matthew Lipman, Ann Margaret Sharp, Rozważania o społeczeństwie (podręcznik dla nauczycieli).
B. Elwich, A. Łagodzka, R. Piłat, Filozofia dla Dzieci. Informacja o programie, Warszawa 1996;
H. Diduszko, B. Elwich, A. Łagodzka, R. Piłat, G. Tworkiewicz-Bieniaś, Filozofia dla Dzieci w Polsce, Warszawa 1996;
Filozofia dla Dzieci. Wybór artykułów, praca zbiorowa, Warszawa 1996;
M. Lipman, F. Oscanyan, A. M. Sharp, Filozofia w szkole, Wydawnictwa CODN, Warszawa 1996, wyd. II 2010.
Inni autorzy
prof. dr hab Aldona Pobojewska
Studia podyplomowe Uniwersytetu Łódzkiego:
Dociekania Filozoficzne Z Dziećmi i Młodzieżą
Zajęcia rozpoczęły się w semestrze zimowym 2015/2016 r
Kierownik studiów: prof. dr hab Aldona Pobojewska
Sekretarz studiów: mgr Wiesława Pierścińska
Zob.: Anna Jurek, Po co uczyć dzieci myśleć? [Wywiad z prof. Aldoną Pobojewską], 08.09.2015
http://lodzkagazeta.pl/po-co-uczyc-dzieci-myslec/
Aktualnie tj. 2018/19 UŁ proponuje:
http://filozof.uni.lodz.pl/studenci/studia-podyplomowe-dla-nauczycieli-w-zakresie-etyki-i-filozofii-w-szkole/
dr Anna Buła
Zakład Współczesnych Strategii Wczesnej Edukacji
Katera Pedagogiki Wieku Dziecięcego
Wydział Nauk o Wychowaniu
UŁ
Artykuły w czasopismach
1. Buła A. (1999). Elementy filozofii w szkole podstawowej. Życie Szkoły, nr 9, 647–651.
2. Buła A. (2001). Jak filozofować z dzieckiem? Rocznik Edukacji Alternatywnej, nr, 1 Wyd. Nauk. Wyższej Szkoły Kupieckiej. s 77 – 81
3. Buła A. (2005). Filozofowanie z dziećmi jako strategia rozwijania samodzielności myślowej w edukacji zintegrowanej. Forum Edukacyjne, nr2, 111–117.
4. Buła A. (2007). Filozofowanie z najmłodszymi uczniami. Zeszyty Szkolne, wyd Stentor, nr 3, 29–35.
5. Buła A. (2009/2010). Uczeń zdolny jest ciekawy świata, pyta i myśli krytycznie, Nauczanie Początkowe, nr 3, s. 33-39
6. Buła A. (2013) Learning through discussion: the idea of philosophising with primary school students in Poland, Studium Vilnense A, vol. 10 , Wilno, s 58 - 61
7. Buła A. (2019) Geneza filozofowania z dziećmi w Polsce. Co to jest P4C?, Edukacja Wczesnoszkolna, Zeszyty Kieleckie, nr 3 Filozofowanie z dziećmi, s 7 - 12
8. Buła A. red., (2019) Edukacja Wczesnoszkolna, Zeszyty Kieleckie, nr 3 Filozofowanie z dziećmi, ss 112
Artykuły w monografiach
9. Buła A. (2004) Oswajanie ze sztuką myślenia, – czyli co dobrego wynika z filozofowania z dziećmi w przedszkolu i w szkole - refleksje nauczycieli [w:] W. Leżańska, A. Tyl, (red.) Pytania o przyszłość kształcenia nauczycieli wczesnej edukacji, WSInf, str. 225 - 231
10. Buła A. (2005) Jak u dzieci w wieku wczesnoszkolnym rozwijać myślenie przez filozofowanie? [w:] E. Kozak-Czyżewska, D. Zdybel, B. Kępa, (red.) Współczesne tendencje rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej, MAC, Kielce
11. Buła A. (2008) Wspieranie rozwoju dzieci w wieku wczesnoszkolnym przez filozofowanie, [w:] W. Puślecki, (red:) Wspieranie rozwoju dzieci w procesie wczesnej edukacji, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław
12. Buła A. (2009) Sztuka jako obiekt filozoficznych dociekań najmłodszych uczniów [w:] M. Zalewska-Pawlak (red.) Sztuka wobec zakresów wolności człowieka liberalnego, Wydawnictwo Naukowe UŁ, Łódź
13. Buła A. (2010) Wspieranie samodzielności myślowej uczniów klas początkowych w praktyce szkolnej [w:] E. Ogrodzka-Mazur, U. Szuścik, A. Wąsiński (red.) Edukacja małego dziecka T.3. Inspiracje i perspektywy, Wydział Nauk Humanistycznych i Studiów Międzynarodowych Wyższej Szkoły Administracji, Bielsko-Biała
14. Buła A. (2010) Dydaktyczne możliwości zastosowania dociekań filozoficznych w kształceniu zintegrowanym [w:] Z. Melosik, B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna w XXI wieku, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków
15. Buła A. (2011) Rozwijanie myślenia krytycznego przez filozofowanie z najmłodszymi uczniami [w:] J. Bonar (red) Nauczyciel wczesnej edukacji. Oczekiwania społeczne i praktyka edukacyjna, Wydawnictwo Naukowe UŁ, Łódź, s. 116 - 132
16. Buła A., Bonar J., (2013) Miejsce pytań dziecięcych w przedszkolnej i szkolnej przestrzeni edukacyjnej. Obecne i nieobecne potencjały, [w:] J. Bonar, A. Buła (red.) Poznać. Zrozumieć. Doświadczyć. Konstruowanie wiedzy nauczyciela wczesnej edukacji, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków s. 107 -127
17. Buła A., (2015) Philosophizing as a mean of gaining communication competences by pupils of early education, UAM Poznań,[w:] The Educational and Social World of a Child Discourses of Communication, Subjectivity and Cyborgization, H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski (red.) Wydawnictwo Naukowe UAM, s.115 – 124
http://wse.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0008/274805/The-Educational-and-Social-World-of-a-Child.pdf
18. Buła A, (2015) Rozwijanie umiejętności myślenia naukowego i myślenia filozoficznego u uczniów w młodszym wieku szkolnym, [w:] J. Uszyńska-Jarmoc, K. Nadachewicz (red.) Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Praktyka edukacyjna, Wyd. Akad. ZAK, Warszawa s. 131 – 143
http://pedagogika.uwb.edu.pl/files/file/PDF/PUBLIKACJE/Kompetencje_kluczowe_Praktyka_edukacyjna.pdf
19. Buła A. (2017) Filozofowanie w przedszkolu – czas zacząć, [w:] H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski, (red.), Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017, s 225 – 234
https://www.academia.edu/32301801/%C5%9Awiat_ma%C5%82ego_dziecka._Przestrze%C5%84_instytucji_cyberprzestrze%C5%84_i_inne_przestrzenie_dzieci%C5%84stwa
20. Buła A., (2019) Najmłodsi uczniowie filozofują – w horyzoncie dziecięcej dyskusji o prawdzie, wolności i pięknie [w:] J. Bonar, M. Wiśniewska-Kin, A. Buła (red.) Horyzonty dziecięcych znaczeń. Kreowanie środowiska uczenia się, Wydawnictwo Naukowe UŁ, Łódź (w druku, ukaże się w marcu, pocz. kwietnia)
prof. dr hab. Robert Piłat
Instytut Filozofii
Sekcja Teorii Poznania i Filozofii Języka
Katedra Teorii Poznania
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (UKSW)
http://www.filozofia.uksw.edu.pl/node/124
www.samowiedza.net (strona nie działa)
Publikacje
• (współautorstwo) A. Aduszkiewicz, P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla klasy I gimnazjum, Warszawa 2001
• (współautorstwo) P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla klasy II gimnazjum, Warszawa 2003
• Edukacja filozoficzna dla klasy III gimnazjum Warszawa 2005
Andrea Folkierska
Zakład Filozoficznych Postaw Pedagogiki
Uniwersytet Warszawski
https://usosweb.uw.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/jednostki/pokazJednostke&kod=23340000
Andrea Folkierska, Czy filozofia dla dzieci jest filozofią?
Kwartalnik Pedagogiczny, Tom: LX: 2015, Zeszyt: 2 (236), Strony: 146-162
Hanna Diduszko
prezes Stowarzyszenia Edukacji Filozoficznej „Phronesis”
Hanna Diduszko, Dobrze, kiedy dzieci się dziwią... (o książkach pomagających filozofować), [w:] "Ryms" nr 12, zima 2010/2011, s. 15-17. [Autorka wymienia kilku autorów, promuje książki].
Zob.: ryms.pl/artykul_szczegoly/62/index.html
Ryms - kwartalnik o książkach dla dzieci i młodzieży
O nauczaniu filozofowania w niemieckich szkołach podstawowych.
Philosophie-Unterricht: Hat der Himmel ein Ende?
Philosophie in der Grundschule: Kinder schrecken vor großen Themen nicht zurück.
Von Sabrina Ebitsch
7. Juli 2011 DIE ZEIT Nr. 28/2011
https://www.zeit.de/2011/28/C-Philosophie-Grundschule/komplettansicht