Artykuły
Artykuły wprowadzające do filozofowania dzieci
2018-12-21 Kałuski Bogusław
Filozofowanie z dziećmi i młodzieżą. Przykład tematu rozmowy. New Forest jako nowa forma świata.
New Forest to temat dla dorosłych oraz nastolatków.
Żyjemy w świecie, w którym jest wielu różnych graczy, biznesmenów, żołnierzy i innych zawodowców czy amatorów, którzy maksymalizują swoje osiągnięcia niewiele oglądając się na innych. New Forest jest przykładem obszaru, w którym zawarto wiele kompromisów, które nie schodzą poniżej dość dobrego poziomu.
Byłem kiedyś w Rijksmuseum w Amsterdamie, w holenderskim muzeum narodowym i oglądałem zbiory średniowiecznych krajobrazów oraz kościołów. Niemal na każdym obrazie wnętrza kościoła było widać psy. Po prostu wtedy chodziły razem z ludźmi. Natomiast krajobraz holenderski, oprócz miast, to były wielkie bagna z gdzieniegdzie chałupkami. Dzisiaj naocznie można doznać starych czasów w Puszczy Białowieskiej, jedynym w Europie lesie nie zasadzonym ręką ludzką. Jednak Rijksmuseum i Białowieża to są enklawy. Najwięcej mamy obszarów średnio nowoczesnych. Mamy też coraz większe obszary nowoczesne i super nowoczesne. Widok portu Rotterdam, a zwłaszcza Europoort, stworzonego od nowa, a także zapory Oosterscheldekering i Maeslantkering jako części Planu Delta, robią wrażnie science fiction. Holandia jest teraz skutecznie chroniona przed powodziami, zatokę morską zmieniono w słotkowodne jezioro i powiększono powierzchnię upraw.
New Forest w Anglii jest połączeniem starego i nowego. Wiele razy tam byłem i jest to dla mnie jedno z najbardziej niezwykłych miejsc jakie w życiu widziałem. Jest przykładem nowego sposobu życia człowieka. To, jak wyglada New Forest jest inspirującym obrazem nowej sytuacji na Ziemi. Przeciez świat, w przewidywalnej przyszłości, nie wróci do stanu zalesienia, ale mogą powstawać takie obszary mieszane z niektórymi zwierzętami. I być może czegoś podobnego można się spodziewać w życiu społecznym. Głównie niewielkie rodziny i single. Raczej nie wrócą rodziny wielopokoleniowe, choć miejscami mogą trwać czy nawracać. Mogą się pojawiać nowe formy edukacji dla dzieci uzdolnionych czy jakoś niedomagających, ale mogą też trwać, mniej powszechnie, alternatywne formy edukcji, z homeschooling’iem włącznie. Jeżeli państwa będą promowały i realnie wspierały rodziny, to tradycyjnych wysp będzie więcej. Wtedy zaś dzieci zobaczą starych ludzi, zobaczą chorowanie i polepszanie się.
Co to jest New Forest? To jest park narodowy, utworzony w roku 2005, o powierzchni 571 km kwadratowych, a więc wielkości naszego powiatu. Jest to teren ogrodzony. Przebiegają przez niego autostrady i drogi, ale są tak zrobione, że zwierzęta nie mają na nie wstępu. Drogi główne są bowiem ogrodzone, a na właściwy teren prowadzą bramy. Te bramy są zasadniczo otwarte, ale kilkumetrowy przejazd jest wyłożony rurami – w oryginale: cattle grid (zob. link na końcu tekstu), co nie przeszkadza samochodom, ale dla zwierząt jest nie do przejścia. Na terenie New Forest są miasteczka, wioski oraz pojedyncze domy. Wszystko ogrodzone i mające w bramach rury, aby zwierzęta nie wchodziły i nie wyżerały w ogrodach. Duża sarna przeskakuje prawie 2 metrowy płot i zjada kwiaty z klombów. Jest mnóstwo pensjonatów dla turystów i urlopowiczów. Osiedla się tam wielu zamożnych emerytów. Roślinność jest typowa dla Anglii, na nas robią wrażenia duże połacie wrzosów, wyższych niż u nas i w różnych odcieniach. Drzewa i krzewy są stare i w dużej mierze pozostawione sobie. Oprócz zwykłej zwierzyny dzikiej, raczej schowanej w lasach, wszędzie na otwartych przestrzeniach spotyka się duże i małe stada różnych koni, sporo krów, a czasem osły. Na wewnętrznych drogach obowiązują ograniczenia prędkości, a zwierzyna pasie się przy drogach i gromadzi przy parkingach, licząc na smakołyki od kierowców. Zwierzęta nie boją się samochodów, więc gdy je widać na poboczu, to trzeba bardzo uważać i przy mijaniu zwalniać nawet do 10 km/godz, bo krowa czy koń mogą wejść na droge tak nagle, jakby nie było na niej jadących samochodów. Widziałem nie raz, że na drodze stało kilka samochodów, bo właśnie koń czy krowa weszły na asfalt i tam stanęły. Nikt na nie nie trąbi, nikt nie przegania, wszyscy czekają, aż sobie pójdą. Tak tam to jest: skoro są, to są.
Wioski przestały być rolnicze, głównym biznesem i możliwością otrzymania pracy jest obsługa mieszkańców i zwiedzających: 7,5 mln rocznie. Hotele, puby, wszystko możliwie stare, zwłaszcza fasady (nowoczesne instalacje są zabudowywane i ukrywane dla oczu). Można wędrować czy jeżdzić rowerem, albo na koniu. Od południa park dochodzi do morza i w pobliżu są klify.
Roślinność i krajobrazy są piękne, jednak podobne można zobaczyć także gdzie indziej. Ewenementem są te swobodnie żyjące zwierzęta, jakie gdzie indziej można spotkać tylko w parkach czy niewielkich rezerwatach pokazowych (show reserve). To wywołuje u przyjezdnych zachwyt podszyty czymś w rodzaju dysonansu poznawczego. Są to bowiem zwierzęta, które uważane są za hodowlane, pracujące czy rzeźne, a tu widzi się je żyjące swobodnie – niby jak dzikie, ale przecież dzikie zwierzęta żyją raczej w ukryciu, w oddaleniu, a te tu pasą się przy drogach.
Trzeba sobie zdać sprawę z tego, że New Forest to nowy konstrukt. Tam nie ma wilków – te zostały wybite dawno temu, a nowych nie wpuszczono. Ani np. żubrów. Nie ma tam zwierząt kłopotliwych – jest sielankowość. Wilki i żubry to problem dla części ludności oraz współczesnych polityków, bo dla tych zwierząt wszelkie puszcze są za małe. Co więcej, dzikie zwierzęta przechodzą nawet granice państw. Leśnicy cenią wilki, bo te polują najpierw na słabsze sztuki, co powoduje, że poprawia się kondycja pozostałego stada. Ale takie polowania wilków nie podobają się myśliwym, bo wtedy oni dostają mniej pozwoleń na odstrzał, a oni chcieliby sobie postrzelać. Także hodowcy owiec są niezadowoleni z bliskości wilków. Komu mają służyć politycy? A żubry? Niektóre żubry trzymają się lasów, ale są takie, które wychodzą na pola i drogi, i nie bardzo dają się przeganiać. A to przecież nie jest rozsądne, aby żubry kręciły się po ludzkiej okolicy. A zatem New Forest to kompromis z naturą ludzką i zwierzęcą. Tak oto został zorganizowany obszar, który ma wiele walorów przyrodniczych oraz strukturę turystyczno-biznesową przyciagającą licznych gości i zapewniającą dochód stałym mieszkańcom.
Spójrzmy gdzie indziej. Są obszary, gdzie dominował lub dominuje przemysł, a sprawy przyrody i ochrony środowiska były lub są spychane poza pole gry. Przecież na Wyspach Brytyjskich swego czasy wyrąbano wszystkie lasy. Dzisiaj podobnie dzieje się w biednych krajach porośniętych lasami, które są wyrąbywane na potrzeby miejscowego (?) rolnictwa lub jako surowiec dla krajow bogatych. Rezerwaty to tereny, na których zwierząta mają uprzywilejowaną pozycję. Na terenie New Forest zwierzęta nie mają pełnego monoplu, ale nie ma przemysłu, więc biznesmeni nie mają monoplu na strategie. Oczywiście pojawia się pytanie, gdzie w takim razie jest przemysł?
Podam kilka linków na Wikipedii (tam są kolejne linki). New Forest posiada także własne strony internetowe. - Oczywiście warto zobaczyć New Forest na żywo, tak jak Białowieżę. A im lepiej człowiek się przygotuje, tym więcej zobaczy.
Można także obejrzeć liczne filmy New Forest na Youtube.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cattle_grid
http://newforestcommoner.co.uk/2014/12/08/new-forest-the-cow-and-the-grid/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Narodowy_New_Forest
https://de.wikipedia.org/wiki/New_Forest_(Landschaft)
https://en.wikipedia.org/wiki/New_Forest
https://de.wikipedia.org/wiki/New-Forest-Nationalpark
https://de.wikipedia.org/wiki/Hausunterricht
https://en.wikipedia.org/wiki/Homeschooling