Inni edukatorzy
Inni autorzy oraz publikacje z dziedziny Filozofowanie z Dziećmi
2018-12-21 Kałuski Bogusław
Praktyka. Książki filozoficzne rekomendowane do czytania przez dzieci oraz takie dla rodzicow i nauczycieli
Filozofowanie z dziećmi i młodzieżą miało początki w spontanicznych rozmowach. Następnie zaczęto używać tzw. wyciągów, tj. fragmentów pisanych dla dorosłych. Z czasem zauważono, że niektóre “zwykłe” książeczki dla dzieci czy książki dla młodzieży mają potencjał pobudzania do myślenia i wypowiedzi filozoficznych. Odkąd zaś filozofowanie z dziećmi otrzymało ramy dydaktyczne i organizacyjne, niektórzy autorzy zaczęli pisać z rozmysłem “książki filozoficzne dla dzieci i / lub młodzieży”. Książeczki dla dzieci są zwykle uzupełniane ilustracjami, które, w zamyśle twórców, w niektórych przypadkach mają spełniać nie tylko funkcję ozdobną, ale także dydaktyczną.
Niektóre z tych nowych książek są pisane ze zrozumieniem koncepcji filozofowania z dziećmi (po co to wszystko?), a niektóre są pisane przez autorów, którzy wprawdzie mają dobre intencje, ale którzy nie zadali sobie trudu zapoznania się z koncepcjami pedagogicznymi filozofowania z dziećmi.
Wydawnictwa są przedsiębiorstwami założonymi w celu uzyskiwania dochodu, więc wydają to, co się dobrze sprzedaje lub daje taką nadzieję. Blogerzy-recenzenci opisują mnóstwo z tych książek – pytanie, czy im się te książki tak po prostu podobają, czy oceniają je także pod kątem przydatności dydaktycznej? - Bałagan panuje na księgarskich i bibliotecznych półkach dla dzieci. Pomieszane groch z kapustą. Prawdopodobnie sprzedawcy nie znają się na niuansach literatury dla dzieci. A to przecież przyszłość narodu i świata...
Mam nadzieję, że poniższymi przykładami pomogę rodzicom oraz innym osobom prowadzącym filozofowanie z dziećmi, w dokonywaniu użytecznych wyborów.
Poniżej - w tabelach 1 i 3 - książki filozoficzne rekomendowane do czytania przez dzieci. Ich wybór jest dokonany w oparciu o koncepcję Ekkeharda Martensa:
(Wykaz nie jest omówieniem całego rynku księgarskiego i będzie aktualizowany.)
Lista 1.: 21.12.2018
| autor | tytuł | uwagi: |
| Bacchini M, Di Marco E | Najmądrzejszy człowiek świata | Opowieść jak Platon trafił do Sokratesa |
| Bacchini M, Di Marco E | Uczta Platona | Opowieść o uczcie u Agatona |
| Bacchini M, Di Marco E | Tajemnicza jaskinia | Opowieść o platońskiej alegorii jaskini |
| Wojtyszko M. | Bromba i filozofia | Mini powieść, bogaty język |
| Wojtyszko M. | Bromba i psychologia | Mini powieść, bogaty język |
Lista 3.: 02.02.2019
| autor | tytuł | uwagi | ||
| Pawlikowska B. | W dżungli życia | Wspomnienia autorki. Także audiobook i ebook. Dla nastolatków. | ||
| Kołakowski L. | Debata filozoficzna Królika z Dudkiem o Sprawiedliwoćci | Napisane dla córki. Dla nastolatków. | ||
| Piquemal M. | Opowieści mędrca Sofiosa | Krótkie opowiadania. | ||
| Ende M. | Momo, czyli osobliwa historia o złodziejach czasu i dziecku, które zwróciło ludziom skradziony im czas | Powieść fantastyczna o czasie. | ||
| Radziewicz J. | Być kim? - i z kimś | Jak już, to dla nastolatków. Opowieści ze szkoły i z życia. | ||
| Boizard S. | Filozofowie do dzieci | Dla nastolatków, zainteresowanych filozofią i zawansowanych. Cytaty filozofów, krótkie opowiadania, wyjaśnianie pojęć. | ||
| Piquemal M. | Jak żyć na Ziemi? | Dla nastolatków, zainteresowanych filozofią i zawansowanych. Tematy ekologiczne na podstawie tekstów z różnych kultur. Raczej dla rodziców i nauczycieli. | ||
| Henel Ł. | Lekcja filozofii Od Sokratesa do Heideggera... | Opowiadania dla nastolatków zaawansowanych i zainteresowanych. | ||
Uwaga 1.: Jeżeli chodzi o wyżej wymienione książki filozoficzne dla dzieci, to nawet dzieci czytające sprawnie i szybko inne książki, nie powinny dostawać więcej niż 1 książkę (książeczkę) filozoficzną miesięcznie. Te sprawy bowiem wymagają czasu na głębsze trawienie. To tak, jak z drzewami, które potrzebują przeżyć wiosnę, lato, jesień i zimę, a nie 4x wiosnę.
Uwaga 2.: Gdy osoba dorosła przeczyta kilka takich książeczek, zwykle krótkich, to będzie mieć pojęcie, co jest odpowiednie, a wtedy będzie mogła dokonywać wyboru na półce bibliotecznej czy księgarskiej. - Po co eksperymentować na dzieciach? - Na 10 książek filozoficznych napisanych i wydanych z myślą o dzieciach, 1 nadaje się do tego, żeby ją dać do czytania dziecku, a 9 pozostałych może być wykorzystana jako pomoc przez rodziców lub osoby pracujące z dziećmi.
Uwaga 3.: Niektóre z książek wchodzą w skład serii wydawniczych. Moje rekomendacje nie dotyczą całych serii, lecz zawsze konkretnych tytułów.
* * *
Poniżej - tabela 2 i 4 - uwagi o książkach, które proponuję raczej nie dzieciom lecz rodzicom czy osobom pracujących z dziećmi. Dla zdobycia orientacji. Raczej jako pomoc dla dorosłych w rozmowach z dziećmi, niż do czytania wprost dzieciom albo przez dzieci.
Lista 2.: 21.12.2018
| autor | tytuł | uwagi o książkach |
| de Laubier M., Aubinais M., Boulet G., Proteaux C. | O Grzesiu chłopczyku, który nie przestawał zadawać pytania | Pytania i pouczające odpowiedzi |
| Barker D. | Może dobrze, może źle | Omówienie Zasad. Pytania i pouczające odpowiedzi |
| Brenifer O. | Życie Co to takiego | Pytania i pouczające odpowiedzi, więcej pytań |
| Brenifier O. | Ja Co to takiego? | Dużo pytan, mniej odpowiedzi, jak już to użyteczna dla nauczyciela |
Lista 4.: 02.02.2019
| autor | tytul | uwagi: |
| Bukowska I. | Kacper w krainie filozofów | Opowieści ilustrujące tezy filozofów. Dla dorosłych lub nauczycieli. |
| Huisman-Perrin E. | O śmierci | Przydatne dla osób, które chcą lub muszą temat śmierci omówić z dziećmi. Styl intelektualny. |
| Piquemal M. | Świat mitologii | Streszczenia mitów i ich interpretacje. Raczej dla rodziców i nauczycieli. |
| Ekberg P., Nordqvist S. | Wielka księga młodego filozofa | Zbiór pytań i odpowiedzi. Przydatne dla rodziców i nauczycieli. Zawiera słownictwo i zwroty mogące się przydać w rozmowach z dziećmi. |